Κυριακή 29 Αυγούστου 2010

Στου παναΰρ’



Τόσοι Άγιοι, άλλοι τόσοι Όσιοι, Μεγαλομάρτυρες, Απόστολοι, Εκκλησίες, εκκλησιές, εκκλησάκια, μονές, μοναστήρια, χωριά και χωριουδάκια με έναν πολιούχο ή με δύο εκκλησιές, ή δυο ξωκλήσια. Με μια αφορμή και μια γιορτή. Ένα λαϊκό πανηγύρι…
        Η τσίκνα από τις καντίνες πλαισιώνουν τις εκκλησιές και η καμένη ζάχαρη από τα «επίδοξα» μαλλιά της γριάς σε προϋπαντούν στο πανηγύρι. Γυρολόγοι σε πλευρίζουν ή στήνονται αδιακρίτως και  ευθαρσώς μπροστά σου επιβάλλοντάς σου να ρίξεις μια ματιά στην πραμάτεια τους, η οποία πλούσια και φθηνή, πλαστική και εμφανώς Β’ διαλογής φιγουράρει πάνω στους ξύλινους πτυσσόμενους πάγκους. Αλλά τη ρίχνεις τελικά τη ματιά! Εκείνοι το απαιτούν, εσύ συνωμοτείς. Περπατάς και περιδιαβάζεις χαϊδεύοντας με το βλέμμα σου ακόμη και πράματα που φύσει και θέσει δεν εμπίπτουν στα ενδιαφέροντά σου. Χαζεύεις κάθε λογής καροτσάκια για παιδικές κούκλες, αυστηρώς ακατάλληλα για ενηλίκους, κουζινικά για εκκολαπτόμενες νοικοκυρές ετών εννέα και κάτω! Πιο πέρα κοκαλάκια, βραχιολάκια, κλαμεράκια και αλυσίδες για το πόδι ή το χέρι. Πιο κει πάλι κουβέρ-λι και πετσέτες πολύχρωμες και παραδίπλα κατσαβίδια, σφυριά και πριόνια. Χαζεύω τα ρούχα: μπλούζες, φουστάνια, πουκάμισα και σόρτς. Τιμές εξευτελιστικές. Για ποιον? για μας που τα αγοράζουμε ή για εκείνους που τα πουλάνε? ακόμη πιο πίσω: μήπως για εκείνους που τα φτιάχνουνε? Α, να και τα παιχνίδια! Πολλά παιχνίδια: κοριτσίστικα, αγορίστικα, unisex. Δεν έχει σημασία. Όλα έχουν θέση στο πανηγύρι. Ό,τι πιο άσχετο, ό,τι πιο αταίριαστο, ό,τι πιο όμορφο, ό,τι πιο άσχημο! Πουθενά δεν ταιριάζουνε τόσα και τόσο αταίριαστα πράγματα μαζί, πουθενά δε δικαιούνται για πιο δίκαιο λόγο πρώτη θέση αντικείμενα Β’ διαλογής, πουθενά δεν είναι πιο νόστιμο το μη σπιτικό φαγητό, το «βρόμικο», όπως συνθηματικά το λέμε στη γλώσσα της μεταμεσονύχτιας τσάρκας και όχι μόνο. Και φυσικά πουθενά αλλού δεν συμβαίνει να έχουν όλοι οι άνθρωποι το δικαίωμα να παρευρεθούν δίπλα-δίπλα ανεξαρτήτως πορτοφολιού, καταγωγής ή παιδείας. Μην κοιτάτε που στα επίσημα gala δεν καταδέχονται και απαξιούν να υπάγουν οι λαϊκοί άνθρωποι. Στα πανηγύρια πηγαίνουν όλοι. Οι «λαϊκοί» και οι «ελίτ», οι «αλήτ-ες» και η «αφρόκρεμα», οι «επίσημοι» και οι «ανεπίσημοι», οι «άσημοι» και οι «διάσημοι». Κάποιοι το περιμένουν πώς και πώς: να βάλουν τα «καλά» τους, να ντυθούν, να βγουν, να δείξουν, να χορέψουν, να φάνε, να πιούνε, να κεράσουν και να κεραστούνε. Περιμένουν το πανηγύρι, γιατί είναι ο μόνος λόγος που θα τους ξεκουνήσει από την καθημερινότητα.
 Παλιότερα, στο όχι και πολύ μακρινό παρελθόν περίμεναν το «παϊνύρ’» ή το «παναΰρ’» για να γλεντήσουν, να χορέψουν, να στολιστούν, να φάνε, να πιούνε! Σήμερα οι περισσότεροι χορεύουν κάθε μέρα, εκτός από τη μέρα του πανηγυριού και  χορεύουν παντού εκτός από την πλατεία όπου γίνεται το πανηγύρι (γιατί οι χώροι και οι λόγοι διασκέδασης βρίθουν τον κόσμον όλον!). Σήμερα χορεύουν όλοι, εκτός από αυτούς που βγαίνουν σημαιοστολισμένοι στο πανηγύρι (γιατί οι γυναίκες φοβούνται πως θα σκαλώσει το τακουνάκι ανάμεσα στα πλακάκια ή θα καρφωθεί η γόβα στο χώμα ή θα γρατσουνιστεί στο χαλίκι, αλλέως και λαϊκιστί: φοβούνται «μη σκίσουν κανά καλσόν»…) Σήμερα τρώνε παντού (οι ηγεμόνες δε αυτού του τόπου «από παντού») εκτός από το πανηγύρι, γιατί ντρέπονται να φάνε φασολάδα και γίδα βραστή! Η δικαιολογία: «αυτοί που τρώνε στα πανηγύρια είναι (οι) γύφτοι». (Αν όπου γύφτος=ο γύφτος από τον «Δωδεκάλογο του Γύφτου» του Παλαμά, θα ήμουνα περήφανη να ήμουνα ένας τέτοιος). Ένα κατάλοιπο είναι το πανηγύρι… έχει κι αυτό μεταλλαχθεί πια!
        Η διασκέδαση μετατράπηκε σε κατανάλωση, ο χορός μετουσιώθηκε σε οφθαλμόλουτρο παραστάσεων παραδοσιακών συλλόγων με «δήθεν» αναβίωση παραδοσιακών εθίμων και χορών παρουσιασμένων βάσει «στημένων» χορογραφιών (αλήθεια, ποιος εγγυάται την πατρότητα και την αυθεντικότητα τους?)!! Δεν ‘ν’ κακό!!!! Αλλά… προτιμώ να σεργιανίσω ανάμεσα στους πάγκους. Με παρέσυρε το καταναλωτικό μου ένστικτο που θέλει να βολτάρει ανάμεσα στα «τζιβιτζιλάκια», αφήνοντας πίσω μου την εξέδρα των χορευτών και παίρνοντας μονάχα για παρέα τη μουσική υπόκρουση των λαϊκών οργάνων…. Όλο και κάποια χαζομάρα θα αγοράσω: ένα βραχιολάκι, κανά σκουλαρίκι ή ένα τραπεζομαντηλάκι για τη μαμα μου που έχει πολλά μα δεν ενοχλείται να τα κάνει περισσότερα! Θα φάω ένα σουβλάκι από τον πλανόδιο ψήστη ακόμη κι αν δεν πεινάω, θα πιω και μια ρετσίνα σε πλαστικό μιας χρήσεως ποτηράκι για να μην ξεχνώ πού βρίσκομαι. Θα ανεχτώ τη χειραψία των υποψηφίων δημάρχων ή βουλευτών που σεργιανίζουν πάντα στα πανηγύρια (τυχαίο? δε νομίζω!) ανάμεσα στα «υποψήφια» θύματά τους. Θα κριτικάρω για άλλη μια φορά την απεγνωσμένη προσπάθεια των συλλόγων να παρουσιάσουν ως παραδοσιακό ό,τι πιο μοντέρνο χωρίς την υπογραφή των παππούδων, χωρίς να προσυπογράψει η παλαιά γενιά. Θα κουνηθώ ωστόσο και θα λικνιστώ στο άκουσμα της χάλκινης τρομπέτας και του κλαρίνου, θα μιλήσω με ανθρώπους που δε συνάντησα ποτέ ξανά στο παρελθόν και πιθανώς να μη ξανασυναντήσω (ΑΝ… μου το επιτρέψει η μοίρα!!), θα πιάσω στα χέρια μου με πρωτοφανές ενδιαφέρον πραμάτεια από τους πάγκους που δε θα αγοράσω ποτέ αλλά θα την αγγίξω, θα την μυρίσω, θα την απορρίψω (ωστόσο θα την χαζέψω, γιατί –είπαμε-το δικαιούται). Και θα συνεχίσω την περιπλάνηση ανάμεσα από τις ψησταριές για να μυρίσουν τα ρούχα μου τσίκνα, θα κεράσω στο μπαμπά ένα σουβλάκι, για να αρχίσω να ξεχρεώνω όσα με κέρασε όλα αυτά τα χρόνια (ματαιοδοξία!)…
        Όπως και να ‘χει, το πανηγύρι είναι θεσμός, σταθμός, δεσμός, ελιγμός για άλλους εθισμός και για άλλους καταναγκασμός! Για μένα είναι καημός! Και κρίνω πως πρέπει να είναι και σεβασμός αυτό καθεαυτό ως οντότητα αλλά και για αυτό που εκπροσωπεί, για αυτό που φέρει παλαιόθεν! Είναι λοιπόν θεσμός και μάλιστα ελληνικός, ελληνοπρεπής, ελληνοκεντρικός! Και πώς όχι? Το πανηγύρι δεν είναι ντροπή. Το πανηγύρι είναι ανατροπή στα ευρωπαϊκά και εν γένει ξενόφερτα δεδομένα, είναι προκοπή για τα ελληνικά κεκτημένα!
        Ας μην το ξεπουλήσουμε! Ας το στηρίξουμε κι αυτό θα μας ανταμείψει. Αφού κι εγώ κι εσύ, το ξέρουμε καλά πως είμαστε ομαδικώς και όλοι «για τα πανηγύρια».
        Χρόνια σας Πολλά! Βοήθειά σας!

10 σχόλια:

  1. Πετρος Παπαδοπουλος30 Αυγούστου 2010 στις 12:29 π.μ.

    Ειλικρινα μπορω να πω οτι με αυτην την μικρη αναφορα σου, με τις περιγραφες και τις εικονες που εχεις χρεισημοποιηση, με ταξιδεψες μερικα χρονια πισω σε ενα κοσμο που δυστηχως παει να χαθει, αλλα εστω και για λιγα λεπτα καταφερα να μυρισω και να γευτω και εγω αυτα τα "εδεσματα" που πλεον θα ειναι παρελθον για τους νεοτερους.
    Μπραβο !!!!!
    Πετρος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. η τσικνα απο τα σουβλακια και τις "πατσετες"ειν δεδομενη σε τετοιου ειδους πανηγυρια...!!!
    δυστυχως η εποχη μας ειν εντελως διαφορετικη...
    αν δν βγεις το σαββατοβραδο στο event ή to friends h akomh kai to chocola δν εισαι ελληνας...
    τι μας λες;;;;;;;;;αληθεια;;;;;;;εγω δν συμφωνω...
    αν πας στο πανηγυρι του χωριου σου...καλυτερα μν εμφανιστεις την αλλη μερα στην "πολη¨σου...θα γινεισ περιγελος...
    ΑΛΛΑ...ΓΙΑ ΣΤΑΣΟΥ...ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΣΕ ΚΟΡΟΙΔΕΥΟΥΝ ΚΑΙ ΣΕ ΠΕΡΙΓΕΛΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ Σ ΣΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ...ΠΩΣ ΤΟ ΞΕΡΟΥΝ ΟΤΙ ΗΣΟΥΝ ΕΚΕΙ;;;;;;;;
    ΑΡΑ...ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ...ΧΑΧΑΧΑ...ΠΟΙΟΣ ΝΑ ΓΕΛΑΣΕΙ ΓΙΑ ΠΟΙΟΝ ΛΟΙΠΟΝ ΤΩΡΑ;;;;;;;;;ΑΦΟΥ ΟΛΟΙ ΛΑΤΡΕΥΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ...ΑΣ ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΧΤΟΥΜΕ!!!
    ΕΛΕΝΗ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ε αφού το είπαμε...όλοι για εκεί είμαστε...γιατί οι καταβολές μας έχουν να κάνουν με το πανηγύρι και όχι με τα "Αμέρικαν" Μπαρρρρρρρ πο έλεγε και ο Παπαγιαννόπουλος!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ΟΤΑΝ ΑΚΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΜΑΣ ΠΩΣ ΣΕ ΛΙΓΕΣ ΜΕΡΕΣ ΘΑ ΕΧΕΙ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΣΤΡΑΒΟΜΟΥΤΣΟΥΝΙΑΖΟΥΜΕ ΛΕΓΟΝΤΑΣ ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΜΠΑΝΑΛ! ΜΑ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΑΔΗΜΟΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΑΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΟΥΜΕ ΚΑΘΕ ΛΟΓΗΣ ΜΙΚΡΟΠΡΑΓΜΑΤΑ! ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ ΦΤΑΝΟΥΜΕ ΣΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΝΑ ΔΩΡΟΔΟΚΗΣΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΝΕΞΥΠΝΑ ΑΛΛΑ ΣΥΝΑΜΑ ΑΘΩΑ ΑΔΕΡΦΙΑ ΜΑΣ ΩΣΤΕ ΝΑ ΠΑΡΑΚΑΛΕΣΟΥΝ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΜΑΣ ΝΑ ΠΑΜΕ! ΟΤΑΝ ΠΑΡΘΕΙ Η ΤΕΛΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΠΩΣ ΘΑ ΠΑΜΕ ΑΡΧΙΖΟΥΜΕ ΝΑ ΓΚΡΙΝΙΑΖΟΥΜΕ ΜΑ ΜΕΣΑ ΜΑΣ...ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΑΝΗΓΥΡΙ!!! ΑΡΧΙΚΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ''ΘΥΜΩΜΕΝΟΙ'' ΜΑ ΜΟΛΙΣ ΔΟΥΜΕ ΤΑ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΒΡΑΧΙΟΛΑΚΙΑ,ΣΚΟΥΛΑΡΗΚΙΑ ΚΑΙ ΧΑΙΡΕΤΙΣΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΥΣ ΓΝΩΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΥΣ ΟΛΟΙ ΚΑΙ ΟΛΑ ΔΙΑΡΑΦΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ''ΣΚΛΗΡΟ ΜΑΣ ΔΙΣΚΟ''! ΚΑΙ ΑΦΗΝΟΜΑΣΤΕ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΝΑ ΜΑΣ ΠΑΡΑΣΥΡΕΙ Η ΕΥΩΔΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ''ΒΡΟΜΙΚΑ'' ΚΑΙ Η ΜΟΥΣΙΚΗ!!! ΖΑΧΑΡΕΝΙΑ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Πραγματικά, δεν ξέρω γιατί, όταν διάβασα αυτό το κείμενο δάκρυσα. Αναμνήσεις, βιώματα, ευαισθησίες...
    Νομίζω οτι είναι το καλύτερο κείμενό σου μέχρι τώρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πανηγύρι... Πόσες αναμνησεις μου ξυπνάει αυτή η λέξη; Πόση ξεγνοισια; Πόσο παιχνίδι με τα ξαδερφακια μου στο χωριο.... Πλέον τα πανηγύρια δεν είναι όπως ήταν παλιά... Πολλά επίσης έχουν σταματήσει να γίνονται και αυτό με λειπεί ιδιαίτερα... Είμαι ένα παιδί που από μικρό έχω παρεβρεθεί σε πολλά πανήγύρια είτε του χωριού μου είτε άλλον χωριών... Τα συναισθήματα που σου γεννιούνται, η τσίκνα από τις καντίνες, τα "βρώμικα" σουβλάκια, οι πάγκοι που είναι γεμάτοι με κάθε λογής "μπιχλιμπίδια" είναι κάτι ΜΟΝΑΔΙΚΟ... Και όσοι λένε πως τα πανηγύρια είναι "μπαναλ" σημαίνει πως δεν ξέρουν να γλεντάνε και δεν εκτιμανε την παράδοση... Γιατί τα ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ είναι ΠΑΡΑΔΟΣΗ...!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Κι αν είμαι ροκ,μη με φοβάσαι..."
    Αναρωτιέμαι,αν υπάρχει ελληνικότερο ροκ από τα πανηγύρια!Κιόσο πιο αλλοτινό τόσο πιο διαχρονικό!!
    Ας μην τα φοβόμαστε λοιπόν...

    Κιεσύ είσαι ροκ,"τζιβιτζιλάκι μου"!!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Πολύ πετυχημένος χαρακτηρισμός!!!Αν το καταλαβαίνανε αυτό οι άνθρωποι, είμαι σίγουρη πως όλοι θα γινόντουσαν φανατικοί ροκάδες...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. ΚΑΛΗΣΠΕΡΑ ΜΙΚΡΗ ΜΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ!!!!!!!!!!
    ΜΟΛΙΣ ΕΙΔΑ ΤΟ ΜΠΛΟΚ ΣΟΥ....
    ΔΕΝ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΑ ΟΛΟ ΑΛΛΑ.... ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΘΗΚΕ Η ΣΚΕΨΗ ΜΟΥ.
    ΓΡΑΦΕΙΣ ΟΠΩΣ ΘΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΣΕΣ ΠΡΟΦΟΡΙΚΑ.
    ΑΥΤΗ Η ΓΡΑΦΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΜΟΥ ΟΠΩΣ ΕΠΙΣΗΣ
    ΚΑΙ ΤΟ ΟΤΙ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΣ ΜΙΚΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ
    ΤΑ ΡΗΜΑΤΑ ΣΕ "ΕΛΑΦΡΙΑ ΚΑΘΑΡΕΥΟΥΣΑ" .
    ΜΟΥ ΑΡΕΣΕΙ ΓΙΑΤΙ Η ΓΡΑΦΗ ΣΟΥ ΚΡΥΒΕΙ
    ΝΟΤΑ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑΣ ΚΑΙ ΧΑΡΑΣ.
    ΜΟΥ ΑΡΕΣΕΙ ΓΙΑΤΙ ΓΝΩΡΙΖΩΝΤΑΣ ΣΕ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙ
    Ο/Η ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ/ΣΤΡΙΑ ΣΟΥ ΟΤΙ ΑΝ ΤΥΧΟΝ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ
    ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΣΟΥ ΑΙΣΘΑΝΘΕΙΣ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ Ή ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ
    ΤΟ ΓΡΑΨΙΜΟ ΘΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕΙ " ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ".
    ΜΟΥ ΑΡΕΣΕΙ ΓΙΑΤΙ ΔΕΙΧΝΕΙ ΑΝΘΡΩΠΟ ΑΥΘΟΡΜΗΤΟ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΘΑ ΤΟ ΠΩ
    ΑΙΣΙΟΔΟΞΟ...
    ΘΑ ΧΑΙΡΟΜΑΙ ΠΟΛΥ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΤΗΝ ΕΝΔΟΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ..
    ΘΑ ΔΙΑΒΑΖΩ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΑΝ ΜΟΥ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙΣ ΘΑ ΣΟΥ ΛΕΩ ΤΗ ΓΝΩΜΗ ΜΟΥ..


    ΠΟΛΛΑ ΠΟΛΛΑ ΦΙΛΙΑ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή